مقاله : بافت

بدن بعضی از موجودات زنده ی میکروسکوپی تنها از یک سلول تشکیل شده است، به این موجودات تک سلولی یا آغازیان گفته می شود.

این تک سلول به تنهایی قادر است همه ی فرآیند های لازم برای ادامه ی حیات را انجام دهد. در حالیکه سلول های بدن جانوران یا گیاهان بزرگتر، به تنهایی قادر به ادامه حیات نیستند.

مثلاَ یک سلول ماهیچه ای نمی تواند غذا و اکسیژن خود را به دست آورد. این کار را سلول های تخصص یافته ی دیگری باید انجام دهند و غذا و اکسیژن مورد نیاز سلول ماهیچه ای را آماده کنند.

همچنین این سلول ها در صورتی می توانند مدتی طولانی وجود داشته باشند که تعداد زیادی از آن ها با هم گروهی را تشکیل داده باشند.

از اجتماع هزاران سلول که تنوع کمی دارند بافت تشکیل می شود. مانند: استخوان، ماهیچه و یا عصب در بدن جانوران و آوند های آبکش در گیاهان.

سلول های هر بافت ساختمان و وظایف شبیه به هم دارند. بنابراین هر بافت وظیفه ی خاصی بر عهده  دارد. به عنوان مثال اعصاب، پیام های عصبی را هدایت می کنند.

بافت های جانوران را به طور عمده می توان به بافت های پیوندی و پوششی طبقه بندی کرد. لازم به ذکر است سه بافت عصبی، ماهیچه ای، و خونی در این طبقه بندی جای نمی گیرند.

بافت های پیوندی:

بافت های پیونی از سلول های نسبتاَ جدا از هم تشکیل شده اند که فضای بین آن ها را مایعات مختلف یا مواد جامد پر کرده اند.

ویژگی مهم بافت های پیوندی اینست که سلول های آن ها تخصصی نشده است.

یعنی چنانچه محرکت مناسبی وجود داشته باشد تغییر کرده و به یکدیگر تبدیل می شوند.

مثلا در استخوان ها که نمونه ای از بافت های پیوندی هستند کمبود کلسیم باعث نرم شدن آن ها می شود.

همچنین ممکن است ابتدا حالت غضروفی داشته باشند و بعد به استخوان تبدیل شوند. (جانشین شونده)

 ابن عمل تبدیل در انسان ممکن است تا حدود بیست سالگی طول بکشد اما در بعضی نواحی مثل لاله گوش و نوک بینی  هرگز استخوانی نخواهد شد.

سلول های بافت های پیوندی متنوع و گوناگونند:

 فیبروسیت ها

فیبروسیت ها (یاخته‌ای که تولید بافت فیبری می‌کند) سلول هایی دوکی شکل هستند و رشته های فوق را ایجاد می کنند.

---

 هیستوسیت ها

هیستوسیت ها، سلول هایی هستند که می توانند حرکات آمیبی انجام دهند یعنی ذرات خارجی (از قبیل باکتری ها در نواحی که عفونت وجود دارد) را در بر گرفته و از بین ببرند.

---

 سلول های مزانشیمی

سلول های مزانشیمی سلول هایی رشد نیافته و تا حدودی غیر تخصصی اند.

تمامی بافت های جنین از این سلول ها ساخته شده است.  این سلول ها بعد ها در فرد بالغ تمامی سلول های موجود در بافت های پیوندی را ایجاد می کنند.

بنابراین می توان نتیجه گرفت که بافت های پیوندی درمرحله ی جنینی منشأ مزانشیمی دارند.

لازم به ذکر است در بسیاری از جانوران ای سلول های مزانشیمی که از مراحل جنینی باقی مانده اند، بعدها در بهبودی زخم ها و ترمیم بافت ها نقش مهمی ایفا می کنند.

به طوری که می توانند به قسمت های آسیب دیده ی بدن مهاجرت کنند و در عمل ساخته شدن دوباره ی قسمت های از دست رفته و یا تولید بافتی که جای زخم  را پر می کند شرکت نمایند

---

سلول های چربی

  

 هر سلول چربی محتوی قطرکی از ماده چربی است که تقریباَ تمام فضای سلول را پر می کند. مجموعه ای از این سلول ها به صورت توده ی به هم پیوسته ی چربی دیده می شوند.

---

انواع بافت های پیوندی

مهم ترین نوع از بافت های پیوندی، نوع رشته ای آن است که از مقدار زیادی رشته های نخ مانند تشکیل شده است.

برخی از این رشته ها محکم و بقیه کش سانی اند.

این رشته ها در مایعی معلق هستند و شبکه ای نا منظم و نا متراکم را به وجود می آورند.

بافت های پیوندی رشته ای به علت نوع سلول های ویژه ای که دارند در ذخیره ی غذا و دفاع از بدن در برابر عفونت و زخم نقش مهمی ایفا می کنند و به علت دارا بودن این رشته ها عامل مهمی در پیوند دادن قسمتی از بدن به قسمت دیگر آنند.

مثلا بافت پیوندی، پوست را به ماهیچه های زیر آن متصل می کند. همچنین سطح خارجی استخوان، رباط ها و زردپی ها از بافت های پیوندی رشته ای هستند.

 بافت های چربی نیز جزء بافت های پیوندی هستند که تعداد سلول های چربی در آن زیاد است.

بسیاری از جانوران بافت های پیوندی ترشح کننده ژله دارند.

سلول های این بافت، مزانشیمی اند.

و چون این سلول ها مواد ژلاتینی از خود ترشح می کنند، هر چه بیشتر از همدیگر فاصله بگیرند، بافت ژله ای بیشتر دیده می شود. چنان که در عروس دریایی کاملاَ حجیم می شوند.

این گونه از بافت ها در جانوران دیگر نیز به شکل متعددی دیده می شود. بافت اطراف و درون چشم ما نیز از این نوع است.

بافت غضروفی که در چند نوع از بی مهره ها و تمام مهره داران وجود دارد از دیگر انواع بافت پیوندی است.

استخوان نیز که ویژه ی مهره داران است از همین نوع بافت پیوندی محسوب می شود. 

         

غضروف(شکل سمت راست گوش خارجی را نشان می دهد)  و استخوان (شکل سمت چپ اوایل تشکیل استخوان را نشان می دهد) نیز از سلول های مزانشیمی حاصل می شوند این سلول ها مواد آلی و غیر آلی ترشح می کنند که باعث ایجاد رسوبات جامد در اطراف سلول شده و در حقیقت سلول داخل این رسوبات جای می گیرد.

 وظیفه ی هر دوی آنها (غضروف و استخوان)  نگهداری و حفاظت است.

استخوان های دراز و میله مانند دست و پا، از بافت های اطراف خود نگهداری می کنند و استخوان پهن جمجمه، مغز را می پوشانند و مورد محافظت قرار می دهند.

جالب است بدانید اسکلت مهره دارانی مثل کوسه ماهی ها و لامپری ها¹  کاملاَ غضروفی است. اما در مهره داران دیگر مانند انسان کاملاَ استخوانی است.

---

1- پی نوشت: لامپری ها که گاهی مارماهیان لامپری هم خوانده می شوند جانورانی هستند فاقد آرواره با دهانی مکنده و قیف مانند و دندان دار.

---

مرکز یادگیری سایت تبیان

تهیه و تنظیم: یگانه داودی

اگر برای رسیدن به آرزوهای خویش زور گویی پیشه کنیم ، پس از چندی کسانی را در برابرمان خواهیم دید که دیگر زورمان به آنها نمی رسد . حکیم ارد بزرگ



من نمیدانم که به چه مناسبت اموات باید دارای مقام و احترام خاصی باشند.
برای چه وقتی یکنفر مرد تمام خطاها و اشتباهات او را فراموش کرده و در عوض درباره محاسن و مزایای او صحبت میکنند ؟!؟!؟!
حتی اگر بعد از مرگ او خیانت ها و گناهان جدیدی از مرده کشف شود او را می بخشند.
پس از این قرار تا وقتی که شخص فوت ننماید ما آنطور که شاید و باید او را دوست نداریم.
حال خیلی غریب است که ما درباره آنهایی که زنده هستند اینطور رفتار نمی کنیم و اگر درباره آنها اینطور رفتار می کردیم زندگی ما در این جهان خیلی لذت بخش می شد و بسیاری از مصائب و بدبختی ها از بین می رفت !!! . موریس مترلینگ



موفقیت نیز ناشی از آغازگری و ابتکار ، پشتکار و بیان واضح عشق و محبت عمیق قلبی است. آنتونی رابینز